Lekker en goedkoop putwater oppompen in je eigen tuin: geef toe, het klinkt aanlokkelijk. Maar is dat wel gezond? In de campagne “Gezond water = ook mijn zorg” roept de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) op om putwater elk jaar te laten controleren: “De risico’s voor je gezondheid zijn behoorlijk groot.” “Een lekkende stookolietank in de buurt, rioolwater, pesticiden ... Putwater kan snel vervuild raken.”
Ons kraantjeswater wordt voortdurend gecontroleerd door de watermaatschappijen. Het is gezond en betrouwbaar drinkwater. Wie grondwater (putwater) gebruikt als drinkwater, moet dat water regelmatig zelf laten controleren. Dat gebeurt vaak niet. En dat kan nare gevolgen hebben. "De meeste waterputten die mensen thuis boren, zijn vaak ondiep en onvoldoende beschermd”, zegt Katrien Smet van de VMM. “Stookolie, rioolwater, pesticiden … allemaal kunnen ze hun weg vinden naar het grondwater dat je oppompt.”
Putwater kan vervuild zijn door scheikundige stoffen of door micro-organismen zoals bacteriën. Zelfs als het water helder is, normaal ruikt en lekker smaakt, kan het vervuild zijn. Dit kan zorgen voor gezondheidseffecten, op korte (bv. maag- of darmontstekingen) of op lange termijn. De oorzaak van de vervuiling kan zowel natuurlijk zijn (bv. ijzer, fluor) als veroorzaakt worden door vervuiling van bijvoorbeeld landbouw of industrie in de omgeving.
“Aansluiten op leidingwater is dus steeds het beste alternatief: het water voldoet aan strenge wettelijke kwaliteits- en gezondheidseisen. Wil je toch putwater gebruiken als drinkwater, laat het dan regelmatig controleren. De VMM heeft richtlijnen opgesteld voor putwatercontrole bij eigen waterwinners,” zegt Katrien Smet.
Putwatercontrole? Wat, wie en hoe?
Drink je je eigen putwater, dan ben je een eigen waterwinner en sta je zelf in voor de opvolging van de kwaliteit van het water. Lever je het putwater aan andere gebruikers, dan ben je daarnaast ook private waterleverancier. Zowel voor de eigen waterwinners als voor de private waterleveranciers ligt wettelijk vast welke controles ze moeten doen. Voor eigen waterwinners is een volledige controle bij de start van de winning en vervolgens om de 10 jaar verplicht. Een frequentere controle is zeker aan te raden. Hoe je de controle op je putwater het beste aanpakt kan je lezen in de richtlijnen voor eigen waterwinners op https://www.vmm.be/waterloket/gezond-water.
Wie niet op het leidingwaternet kan aansluiten, kan voor een jaarlijkse screening van je putwater terecht bij de VMM. Die controle is gratis. Je putwater wordt dan geanalyseerd op de parameters die de drinkbaarheid van je putwater het meeste bepalen en je ontvangt een gezondheidskundig advies van het Agentschap Zorg en Gezondheid.
Zorg voor een veilige installatie
In sommige gevallen is het niet mogelijk om loden waterleidingen op korte termijn te vervangen. Omdat je bijvoorbeeld de vloer moet openbreken, of omdat er geen budget is voor een grondige renovatie. Neem dan maatregelen om de blootstelling aan lood via je kraantjeswater te beperken.
Ook de constructie van de put en het materiaal van de gebruikte leidingen of pompen kan ongezond water geven:
- gebruik nooit loden leidingen of pompen: die besmetten het water met lood. Kies voor veilige materialen zoals koper of kunststof.
- gebruik je zowel putwater als kraantjeswater? Kies kraantjeswater om te drinken en te koken, en zorg voor twee gescheiden circuits. Verbind ze nergens met elkaar, zodat het putwater je kraantjeswater niet kan vervuilen.
Meer weten? www.vmm.be /gezondwater