Bijenplan

Onze belangrijkste bondgenoten in de voedselproductie sterven letterlijk uit. Honingbijen verdwijnen uit hun kasten en studies tonen aan dat de wilde soorten het zo mogelijk nog slechter doen. Hoog tijd dus voor het nemen van acties om de bijen te helpen.   

Op diverse niveaus, van provinciaal tot Europees, zijn er al onderzoeken gedaan, plannen opgesteld en acties uitgevoerd om het behoud van honingbijen en wilde bijen te verzekeren. Dit bijenplan komt dus niet uit het niets, maar sluit aan bij deze plannen van hogere overheden en past binnen de meerjarenplannen van de gemeente.

Het college van burgemeester en schepenen keurde op 8 oktober 2020 het bijenplan goed. Het kwam tot stand in samenwerking met de imkersbond.

De gemeente Tessenderlo wil met haar bijenplan een steentje bijdragen om de populatie van de honingbijen en solitaire bijen in Tessenderlo te versterken.

De belangrijkste doelstellingen van dit plan zijn:

1. Inzetten op het verbeteren van de leefomstandigheden voor bijen. Bijen hebben voldoende voedselbronnen en nestgelegenheid nodig. Daarnaast worden ze extra verzwakt door het pesticidegebruik en het voorkomen van ziektes en parasieten.
2. Activeren van alle inwoners van Tessenderlo bij de aanpak van de bijenproblematiek bijvoorbeeld door hen aan te zetten om zelf een bloemenweide aan te leggen, voor nestgelegenheid in hun tuin te zorgen en geen pesticiden te gebruiken. 
3. Ondersteunen van de Looise imkers en het bevorderen van hun onderlinge samenwerking.

Wat doet de gemeente ?

De gemeente zaait jaarlijks een 6-tal percelen in als bloemenweide (in totaal ca 2,5 ha), verspreid over het grondgebied. Bij de herinrichting van het Eikelplein is gekozen om heel wat meerjarige planten (die elk jaar opnieuw uitkomen en bloeien) te voorzien waarbij de bloemen nuttig zijn voor bijen, hommels en vlinders. De gemeente werkt ook aan een bermbeheerplan, waarbij wegbermen zo beheerd (en gemaaid) worden dat bijen, hommels en vlinders optimaal kunnen gebruik maken van de bloemen in de berm.

Hoe kan jij helpen?

Bijen hebben een beperkt vliegbereik (ca. 2 tot 3km), waardoor het belangrijk is om op heel veel plaatsen waardplanten ter beschikking te hebben.

Jij kan als inwoner een belangrijke bijdrage leveren door jouw tuin of terras bijvriendelijk in te richten. Zo kan je bijvoorbeeld je gazon (of een deel ervan) een tijd niet te maaien waardoor gras en wilde bloemen tot bloei kunnen komen.

Je kan in jouw tuin ook kiezen om een bloemenweide aan te leggen. De Looise imkersbond ‘verenigde Taxanders’ biedt hiervoor een aantal mengsels van bijvriendelijke zaden aan. Zo wordt het gönninger mengsel (kostprijs € 50-55/kg) aangeraden voor tuinen en bloembakken. Het bevat 54 verschillende soorten bloemen die 60 tot 80cm hoog worden. De bloemen bloeien ook op verschillende momenten,  waardoor er in de periode van mei tot november steeds één of meerdere soorten in bloei staan. Voor grotere oppervlakten wordt eerder het tubinger of brandenburger mengsel aangeraden (kostprijs € 10-15/kg). De mengsels zijn te bestellen bij imkerbond ‘verenigde Taxanders’ (philipduts@telenet.be) en worden best ingezaaid half april.

Wil je zelf bepalen welke bloemen er in je gazon, bloemenborder, bloembak of groendak staan en wil je hierbij bewust kiezen voor planten die veel stuifmeel en nectar voor inheemse bijenaanmaken ? Dan kan de lijst van bijenlokkers van Natuurpunt een goede leidraad zijn (zie hiernaast). Ook tuincentra geven tegenwoordig aan welke planten geschikt zijn voor bijen, hommels of vlinders. Je maakt het jezelf hierbij gemakkelijk door te kiezen voor meerjarige planten (die elk jaar opnieuw uitkomen).

Ook bepaalde bomen maken veel stuifmeel en nectar aan en zijn hierbij een grote ondersteuning (vb. fruitbloesems, esdoorn, linde). Idealiter combineer je planten (en bomen) die een verschillende bloeiperiode hebben, waardoor bijen voor een zo lang mogelijke periode doorheen het jaar van voedsel voorzien worden.

Ook als je op een appartement woont kan je helpen, door bloemen (dit kunnen ook meerjarige zijn) in bloembakken te zetten. Of door jouw tuinkruiden te laten doorgroeien tot ze bloeien – je zal verrast zijn door het aantal vliegende bezoekers die je op deze manier op een extraatje trakteren. En als je het helemaal af wil maken voorzie je een bijenhotel, waar larven van wilde bijen kunnen overwinteren.

Wat was nu weer het verschil tussen bijen, hommels en wespen ?

Bijen en hommels hebben beharing om stuifmeel te verzamelen. Het zijn vegetariërs want ze leven van nectar en stuifmeel. Hommels zijn hariger en meestal groter dan bijen.

Wespen zijn vleeseters (opruimers; ze eten naast insecten ook fruit, suikerrijke dranken…) Ze vangen insecten en rupsen die ze aan hun eigen larven voeren. Ze zijn minder behaard en hebben een opvallende gele kleur.

Ons bijenplan vind je hiernaast, samen met een lijst van interessante waardplanten die natuurpunt aanraadt voor jouw tuintoepassing.

Meer informatie nodig?

Meer informatie vind je op de website van de verenigde Taxanders of natuurpunt